januari 2006
Petra Poolen (1966) is als schilder een lyrisch expressionist. Haar werk vertoont een onverstoorbaar autonome ontwikkeling. Zij zoekt, en treft, het vitale moment waarop het beeld enkel met zichzelf samenvalt. Zij vertelt geen verhaal, zij biedt geen weergave, zij laat het beeld voor zichzelf spreken.
Schilderijen openen ogen. Abstracte schilderijen zouden het daarbij makkelijker moeten hebben dan realistische. Zij worden immers niet direct gehinderd door een mogelijke vergelijking met een bestaande indruk uit de werkelijkheid. Vertekend door het al bekende.
Niets is minder waar. Dit komt door de hartstocht van mensen voor herkenning, herbeleving, herhaling. Zolang je herkent, leef je. Veel kijkers zoeken in abstract werk signalen uit de werkelijkheid. Het liefst vinden ze een programma van het leven. Blijft dit uit dan eisen ze minimaal een handzame rorschachtest voor de diagnose van het eigen of andermans ik.
Maar niet alleen de kijkers, ook de kunstenaars zitten de schilderijen dwars. Immers veel abstracte kunstbeoefening imiteert de realistische. Zij geeft weliswaar geen afbeelding van de zichtbare werkelijkheid, maar beijvert zich wel om hiervan een vervorming te creëren. Een ander verhaal is de abstracte kunst welke een systeem achter de zichtbare wereld tot uitdrukking brengt. Toegegeven, zij gaat weliswaar verder weg van de werkelijkheid. Toch mist ook zij haar kans op autonomie omdat zij uiteraard altijd dwingt tot een interpretatie met directe verwijzingen naar de realiteit.
De echte abstracte kunst daarentegen is los, letterlijk losgetrokken van de werkelijkheid. Als zij ook nog lyrisch van karakter is (en dat is zij misschien wel per definitie) dan zou je beter kunnen zeggen: losgezongen. De schilderijen van Petra Poolen zijn dat. Ze zijn geen afbeelding van de wereld. Ze zijn geen boodschap aan de wereld. Ze zijn geen verklaring van de wereld. Ze zijn een wereld. Een wereld die schilderij heet. Je kunt ze beter beleven dan begrijpen. Beter zien dan bekijken. Doe je ogen open.
Drs. Jan van Velthoven
Schilderij
ik ben niet langer mens
ik ben schilderij
kijk mij nou:
vierkante waarheid
geen onvertogen penseelstreek
buiten mijn kader
mijn kleuren spreken
met het licht
over leven, liefde, gevoel
mijn vormen verleggen
de grens
van vreugde, vruchtbaarheid, dood
ik beken:
ik ben niet langer mens
dat ene moment
als ik niet enkel kijk
maar metterdaad zie
ik ben schilderij
Jan van Velthoven